FED là gì? FED tăng lãi suất ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán tại Việt Nam

FED là gì?

FED (tên đầy đủ là Federal Reserve System) hay còn gọi là Cục dự trữ liên bang, là Ngân hàng Trung ương Mỹ, bắt đầu thành lập từ ngày 23/12/1913. Tổ chức này được ký bởi Tổng thống Woodrow Wilson có tên theo đạo luật “Federal Reserve Act” nhằm mục đích duy trì chính sách tiền tệ, nhằm đảm bảo sự linh hoạt, an toàn và ổn định nền kinh tế nước Mỹ.

FED ra đời như thế nào?

Do quan ngại tình hình khủng hoảng kinh tế và tài chính, năm 1910, các giới đầu tư Mỹ đưa ra các ý kiến để thay đổi hệ thống ngân hàng quốc gia. Đầu tiên, Thượng nghị sĩ Nelson Aldrich của Đảng Cộng hòa đứng lên ủng hộ Ngân hàng Trung ương ra đời. Ngân hàng này dưới trướng của một ngân hàng tư nhân có trụ sở tại Washington, D.C. thuận tiện mở rộng và ký kết hợp đồng. Tuy nhiên, Đảng Dân chủ không chấp thuận nên họ ủng hộ hệ thống ngân hàng do chính phủ thành lập. Hệ thống này là sự kết hợp của mọi bên: các giám đốc ngân hàng tư nhân, các cá nhân có thẩm quyền,…

Sự việc này đã gây tranh cãi ở các đảng phái. Phải đến cuối tháng 11 năm 1913, “Đạo luật Dự trữ liên bang” trên ý tưởng của Aldrich Plan đã được Quốc hội thông qua. Đến năm 1915, FED bắt đầu hoạt động với vai trò chính để tài trợ cho chiến tranh của Mỹ và các nước cùng phe liên minh trong chiến tranh thế giới thứ nhất.

Cục Dự trữ liên bang chỉ phục vụ người dân và lợi ích cộng đồng xã hội, nên các phán quyết sẽ không phải chịu sự kiểm soát của bên nào. Mặc dù vậy, FED vẫn vẫn phải chịu sự giám sát của Quốc hội và hoạt động trong khuôn khổ của Chính phủ. Để tăng quyền lực của mình, một hệ thống ngân hàng mới mở sẽ nằm tại 12 vùng trên toàn nước Mỹ.

Cơ cấu tổ chức của Cục dự trữ liên bang FED

Cơ cấu tổ chức của Cục dự trữ liên bang FED có các thành phần chính sau:

• Hội đồng Thống đốc bao gồm 7 thành viên có nhiệm kỳ 14 năm
• Ủy ban Thị trường mở (FOMC)
• Các Ngân hàng của FED (gồm 12 ngân hàng Dự trữ liên bang khu vực) đặt tại các thành phố lớn.
• Các Ngân hàng thành viên rủi ro thấp.

Trong đó:

Hội đồng Thống đốc: bao gồm 7 thành viên đều thuộc Uỷ ban thị trường mở, được Thượng viện thông qua, do đề cử của Tổng thống Mỹ. Nhiệm vụ của họ là đưa ra các quyết định quan trọng về chính sách tiền tệ. Trong đó, 5 thành viên có nhiệm kỳ 14 năm, riêng Chủ tịch và Phó Chủ tịch có nhiệm kỳ ít hơn 4 năm. 

Ủy ban thị trường mở FOMC: bao gồm 7 thành viên của Hội đồng Thống đốc và 5 Chủ tịch ngân hàng chi nhánh. Nhiệm vụ của họ là thúc đẩy thị trường tài chính ổn định, các quyết định tăng giảm lãi suất, thực hiện giám sát hoạt động tài chính.

Các ngân hàng dự trữ liên bang được đặt tại 12 khu vực để đảm nhiệm các nhiệm vụ còn lại gồm: New York, Boston, Philadelphia, Chicago, St. Louis, Richman, Cleveland, Atlanta, Minneapolis, Kansas City, San Francisco và Dallas.

Vai trò và nhiệm vụ của Cục dự trữ liên bang (FED)

Vai trò

Đây là tổ chức hoàn toàn độc lập và không dựa vào chính sách được phát hành bởi chính phủ Hoa Kỳ.

Các cuộc họp điều chỉnh lãi suất và thay đổi lượng cung tiền qua các nghiệp vụ thị trường mở ảnh hưởng rất lớn đến tài chính toàn cầu. Vì vậy, vai trò của FED là giữ sự ổn định và phát triển kinh tế Hoa Kỳ.

Nhiệm vụ 

Các nhiệm vụ được mở rộng theo thời gian kéo theo cấu trúc của FED cũng thay đổi. Năm 1977, Đạo luật Dự trữ liên bang đã được sửa đổi và nêu rõ hơn các nhiệm vụ chính. Cụ thể như sau:

• Thực thi các chính sách tiền tệ quốc gia bằng cách mở rộng việc làm cho người dân Hoa Kỳ, bình ổn giá cả và điều chỉnh lãi suất dài hạn cho thu nhập. 
• Duy trì nền kinh tế và kiểm soát rủi ro có thể phát sinh. Ổn định giá cả các sản phẩm, dịch vụ nhằm khuyến khích tăng trưởng nền kinh tế.
• Giám sát tổ chức ngân hàng, đảm bảo hệ thống tài chính an toàn, tăng sự tin dùng của người dân.
• Cung cấp dịch vụ tài chính cho tổ chức chính thức nước ngoài, tổ chức quản lý tài sản có giá trị và Chính phủ Hoa Kỳ. Ngoài ra, FED còn có vai trò quan trọng trong hoạt động hệ thống chi trả quốc gia.

Tại sao FED có thể ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu?

Cục dự trữ liên bang cho rằng: Khi thấy Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng lên, giá cả hàng hóa đang ở ngưỡng cao thì tình trạng lạm phát dần trở nên nghiêm trọng. Lúc này, FED sẽ bắt đầu cản trở sự gia tăng của hàng hóa để ổn định thị trường bằng cách tăng lãi suất để thắt chặt cung ứng tiền.

Tuy nhiên, hành động cho vay của doanh nghiệp và cá nhân sẽ gặp khó khăn khi FED tăng lãi suất. Điều này không chỉ ảnh hưởng bởi Hoa Kỳ mà toàn cầu cũng đều chịu tác động từ việc này. 

FED tác động như thế nào đến nền kinh tế?

Đối với thế giới

• Tính đến cuối năm nay, FED đã tăng lãi suất và dự báo sẽ còn tăng lên. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực và có thể khiến Mỹ lâm vào tình trạng suy thoái.
• Dự đoán lãi suất ở Mỹ có thể tăng ở mức 3,4% vào cuối năm nay và tăng 3,8% trong năm 2023. Điều này sẽ làm các chi phí của hộ gia đình, doanh nghiệp tăng; đồng thời kinh tế Mỹ tăng chậm lại.
• FED tăng lãi suất khiến tỷ giá USD cùng với các đồng nội tệ đều tăng, tạo điều kiện tốt cho xuất khẩu. Nhưng sẽ gây áp lực cho nhập khẩu và khó khăn cho các nước nhập siêu gia.
• Thị trường tài chính biến động do lãi suất tăng khiến một số nhà đầu tư tìm cho mình những bài toán an toàn có mức độ rủi ro thấp.

Đối với Việt Nam

• Hoạt động thương mại có thể tăng chậm khi nền kinh tế toàn cầu suy giảm dần có sự phục hồi. FED tăng lãi suất trong tương lai giúp nhận định rõ hơn xu hướng tăng lãi suất của các Ngân hàng Trung ương để đối phó với lạm phát.
• Việc FED tăng hoặc giảm lãi suất khiến cho đồng USD lên giá hoặc xuống giá so với các đồng khác, vì vậy FED tạo sức ép rất lớn lên cặp tiền tệ USD/VND.
• FED tăng lãi suất khiến hầu hết lãi suất trong nước đều tăng. Vì vậy áp lực tăng giá do chi phí vay vốn mới trả nợ bằng đồng USD tiếp tục tăng. 
• Khi FED tăng lãi suất sẽ ảnh hưởng tới dòng vốn đầu tư, trong đó có đầu tư gián tiếp nước ngoài. Nhưng dự báo này không rõ ràng và tác động không nhiều đến thị trường Việt Nam. 

Điều gì xảy ra với chứng khoán Việt Nam khi FED tăng lãi suất

• Tình hình tài chính thế giới thắt chặt hơn khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm đi, nhu cầu các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam thấp đi.
• Lãi suất huy động bằng đồng VND trong những tháng cuối năm chịu áp lực tăng. Lãi suất huy động sẽ còn tăng đến cuối năm nay đi lãi suất USD tăng và áp lực lạm phát tại Việt Nam tăng cao trong tương lai gần.
• Lãi suất USD tăng tạo áp lực lên nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam. Chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam sẽ khó huy động được nguồn vốn trên thị trường quốc tế và phải chịu lãi suất cao do thanh khoản trên thị trường tài chính thắt chặt hơn.
• Về lý thuyết, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) có thể bị tác động tiêu cực bởi “taper tantrum” (kế hoạch “rút chân ga” ra khỏi “cỗ máy kích thích kinh tế” bằng cách giảm lượng trái phiếu mà FED mua vào trong khoảng thời gian dài trước đây).
• Đồng USD tăng mạnh gây áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam. Tuy vậy, đồng VND vẫn là một trong những đồng ổn định nhất khu vực.

Hầu hết các chính sách của FED đưa ra đều mang lại lợi ích nhằm bảo vệ nền kinh tế nước Mỹ nhưng lại tác động đến các nước khác. Hy vọng qua bài viết ZaloPay cung cấp, giải thích FED là gì cũng như giải đáp thắc mắc FED ảnh hưởng như thế nào đến toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng. Qua đó giúp ích được phần nào các nhà đầu tư thích ứng được môi trường cạnh tranh này.