Tổng quan về thị trường vốn. Điểm khác biệt giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ

Tổng quan về thị trường vốn

Thị trường vốn là gì?

Thị trường vốn là thị trường tài chính, trong đó các khoản nợ dài hạn hoặc chứng khoán vốn sở hữu được mua và bán. Ngoài ra, thị trường này còn cung cấp vốn đầu tư từ trung đến dài hạn cho nhiều đối tượng: Từ chủ thể trong chính quyền trung ương, chính quyền địa phương cho đến các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế sử dụng cho mục tiêu mở rộng sản xuất kinh doanh.

Các công cụ của thị trường vốn

Thị trường vốn gồm nhiều công cụ tài chính đa dạng giúp doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả, cụ thể:

• Cổ phiếu của công ty cổ phần.
• Trái phiếu của doanh nghiệp.
• Các khoản vay thế chấp.
• Chứng khoán Chính phủ hoặc của cơ quan Chính phủ.
• Vay tiêu dùng, vay thương mại do ngân hàng hay tổ chức tín dụng cấp.

Phân loại thị trường vốn

Thị trường vốn gồm nhiều tiêu chí và yếu tố, mang đến sự đa dạng về loại hình. Hiện nay, có thể phân loại thị trường vốn theo 2 cách sau:

Phân loại theo đặc điểm hàng hóa trên thị trường

Dựa trên loại hàng hóa giao dịch, thị trường vốn được chia thành 3 loại chính là:

• Thị trường cổ phiếu: Là nơi diễn ra giao dịch mua bán quyền sở hữu cổ phần của doanh nghiệp. Cổ phiếu được phát hành nhằm huy động vốn từ nhà đầu tư, phục vụ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Người sở hữu cổ phiếu được gọi là chủ sở hữu một phần tài sản của doanh nghiệp đó.
• Thị trường trái phiếu: Đây cũng là cách để doanh nghiệp huy động vốn từ dòng tiền nhàn rỗi của công chúng. Tuy nhiên, người nắm giữ trái phiếu sẽ không sở hữu tài sản mà chỉ là chủ nợ của doanh nghiệp, được chia lãi suất đã xác định trước.
• Thị trường chứng khoán phái sinh: Nơi diễn ra hoạt động mua bán các quyền, hợp đồng, chuyển nhượng quyền sở hữu chứng khoán giữa hai bên.

Phân loại theo cách thức luân chuyển vốn trên thị trường

Dựa trên cách thức luân chuyển vốn, thị trường vốn được chia thành 2 loại chính:

• Thị trường vốn sơ cấp: Đây là nơi diễn ra việc huy động vốn trung và dài hạn khi doanh nghiệp phát hành chứng khoán ra công chúng. Trên thị trường vốn sơ cấp, ngân hàng thương mại sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo lãnh phát hành chứng khoán.
• Thị trường vốn thứ cấp: Là nơi giao dịch mua bán cổ phiếu đã được phát hành ở thị trường sơ cấp. Lúc này, nhà đầu tư sẽ tăng cường mua bán cổ phiếu để nâng cao tính thanh khoản của chứng khoán đó. Đặc điểm thị trường vốn thứ cấp là hoạt động liên tục, giao dịch linh hoạt..

Đặc điểm và vai trò của thị trường vốn

Đặc điểm

Thị trường vốn được chia thành nhiều nhóm khác nhau với những đặc trưng riêng. Dưới đây là một vài đặc điểm của thị trường vốn mà nhà đầu tư cần lưu ý:

• Là nơi trung gian thực hiện trao đổi tiền giữa người cần vốn và người cung cấp vốn. 
• Thị trường vốn là thuật ngữ mô tả không gian trực tiếp và không gian kỹ thuật số. Trong đó, các chủ thể thực hiện giao dịch công cụ tài chính khác nhau. Không gian này có thể là: Thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu, thị trường tiền tệ, ngoại hối…
• Là nơi thực hiện các hoạt động giao dịch sản phẩm tài chính chủ yếu như: Chứng khoán nợ, cổ phiếu công ty.

Vai trò

Thị trường vốn là yếu tố đóng vai trò quan trọng, chúng giúp cung ứng vốn dài hạn phát triển cho nền kinh tế. Vậy thuật ngữ này có những vai trò gì.

• Thị trường vốn có chức năng huy động tiết kiệm, chúng giúp huy động tiền nhàn rỗi từ người dân, sau đó đầu tư thêm vào các kênh sản xuất của nền kinh tế.
• Chúng có thể tạo ra nguồn vốn mới, từ đó giúp hình thành vốn thông qua việc huy động các nguồn lực lý tưởng dùng để đầu tư cho các mục tiêu phát triển kinh tế khác nữa.
• Thị trường vốn cung cấp một kênh đầu tư mới cho những người muốn đầu tư nguồn lực trong một thời gian dài với tỷ suất sinh lời hợp lý. Chúng được thực hiện trên các công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, các đơn vị của quỹ tương hỗ, chính sách bảo hiểm.
• Cung cấp dịch vụ đa dạng loại hình, trong đó bao gồm các khoản vay dài hạn và trung hạn cho ngành tư vấn, tài chính,…
• Hỗ trợ tăng tính thanh khoản của các quỹ để cả người mua và người bán có thể dễ dàng mua và bán chứng khoán vì chúng luôn có sẵn với số lượng nhiều.
• Góp phần nâng cao tốc độ phát triển kinh tế, cung cấp vốn tài chính dài hạn đáp ứng các yêu cầu tài chính của các doanh nghiệp. Đồng thời, chúng cũng giúp ích trong việc nghiên cứu và phát triển, tạo công ăn việc làm và phát triển cơ sở hạ tầng. Từ đó tăng sản lượng và năng suất trong nền kinh tế.

Điểm khác biệt giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ

Việc tìm hiểu về thị trường vốn sẽ giúp nhà đầu tư có những đánh giá về cơ hội đầu tư, sinh lời từ số tiền nhàn rỗi của mình. Tuy nhiên, thị trường vốn tại nước ta cũng có những hạn chế, rủi ro mà nhà đầu tư cần nắm rõ để có chiến lược đầu tư an toàn, sinh lời hiệu quả. Hy vọng bài viết của ZaloPay đã đem đến cho bạn những thông tin hữu ích, góp phần giúp bạn đề ra chiến lược đầu tư hiệu quả cho bản thân mình.