Tổng quan về hợp đồng tương lai. So sánh hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn

Tổng quan về hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai là gì

Hợp đồng tương lai (Futures contract) là thuật ngữ thường được sử dụng trong đầu tư chứng khoán. Đây là loại hợp đồng ký kết thỏa thuận giữa bên mua và bên bán nhằm xác định về một giao dịch diễn ra trong tương lai, với mức giá xác định tại thời điểm ký hợp đồng.

Một khi hợp đồng tương lai có hiệu lực, bên mua sẽ chấp nhận mua hàng hóa tại một thời điểm xác định trong tương lai và bên bán sẽ chấp nhận bán sản phẩm đó với mức giá bằng với mức giá tại thời điểm ký hợp đồng.

Hàng hóa giao dịch trong hợp đồng tương lai khá phong phú. Có thể là hàng hóa truyền thống như vàng, lương thực, kim loại… cũng có thể là tiền tệ, chứng khoán hay các tài sản vô hình khác.

Ví dụ về hợp đồng tương lai

Ví dụ cụ thể về hợp đồng tương lai sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn khái niệm này. 

Công ty A (bên bán) và công ty B (bên mua) ký hợp đồng tương lai về việc mua bán 1 tấn gạo. Giá gạo ở thời điểm ký kết hợp đồng (ngày 30/10/2022) là 30.000 đ/kg. Thời điểm ấn định việc mua bán là 1 tháng sau đó (ngày 30/11/2022). Đến ngày 30/11/2022 giá gạo thị trường tăng lên 35.000 đ/kg, lúc này có 2 phương án cho bên A:

- Công ty A sẽ bán 1 tấn gạo với giá 30.000 đ/kg giống như đã ký kết trong hợp đồng.

- Công ty A không bán gạo cho công ty B mà thanh toán chênh lệch giá hợp đồng là 5.000 đ/kg  x 10.000 kg = 50.000.000 đồng

Một số thuật ngữ trong hợp đồng tương lai

Trong hợp đồng tương lai có một số thuật ngữ về tài sản và cách thức giao dịch đi kèm đòi hỏi người tham gia phải nắm rõ ý nghĩa để tránh nhầm lẫn hoặc sai sót.

Đặc điểm của hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai có những đặc điểm sau:

Tính chuẩn hóa

Hợp đồng tương lai là một sản phẩm tài chính mà các điều khoản trong đó đều được chuẩn hóa và niêm yết giao dịch bởi sở giao dịch chứng khoán phái sinh. Các yếu tố liên quan đến hợp đồng như loại tài sản cơ sở, chất lượng tài sản, quy mô hợp đồng, phương thức thanh toán… đều được quy định một cách chi tiết, cụ thể.

Ký quỹ và bù trừ

Ký quỹ là hoạt động mang tính bắt buộc nhằm đảm bảo khả năng thanh toán của bên mua và bên bán. Nhà đầu tư muốn tham gia vào hợp đồng tương lai phải đáp ứng được các yêu cầu về ký quỹ do sở giao dịch chứng khoán đưa ra.

Bên cạnh đó, hoạt động thanh toán và bù trừ theo mức giá thực tế hàng ngày được thông báo vào tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư, nhằm giảm thiểu việc mất khả năng thanh toán của các bên tham gia hợp đồng.

Đòn bẩy tài chính

Việc tham gia hợp đồng tương lai có thể giúp nhà đầu tư thu được nguồn lợi nhuận ấn tượng so với số vốn bỏ ra ban đầu, đặc biệt là khi dự đoán đúng xu hướng giá cả trên thị trường. Chỉ cần đảm bảo các yêu cầu về ký quỹ, nhà đầu tư vào hợp đồng tương lai có thể lợi dụng đòn bẩy tài chính để thu về tỷ lệ sinh lời cao hơn so với các phương pháp đầu tư thông thường.

Dễ đóng vị thế

Hợp đồng tương lai có đặc điểm dễ đóng vị thế, điều này được thể hiện qua việc nhà đầu tư có thể đóng vị thế bất cứ lúc nào bằng cách tham gia một hợp đồng tương lai tương tự nhưng ở vị thế ngược lại. Đặc điểm này giúp nhà đầu tư có thể sử dụng linh hoạt vốn của mình.

Tính thanh khoản

Thanh khoản là khái niệm chỉ về độ linh hoạt của tài sản khi mua bán trên thị trường mà không ảnh hưởng đến giá trị thị trường của tài sản đó. Nói một cách dễ hiểu, tính thanh khoản chính là khả năng chuyển đổi thành tiền của một hàng hóa, tài sản nhất định. 

Do hợp đồng tương lai được niêm yết và chuẩn hóa qua các sở giao dịch, kết hợp với sự tồn tại của các công ty thanh toán bù trừ dẫn đến loại hợp đồng này có tính thanh khoản cao hơn so với các giao dịch tương tự khác.

Độ an toàn cao, mức rủi ro thấp

Vì cả bên mua và bên bán đều bị ràng buộc bởi những quyền và nghĩa vụ được quy định cụ thể trong hợp đồng tương lai, do đó loại hình đầu tư này thường có mức rủi ro thấp. Cụ thể, khi đến thời gian đáo hạn, bên bán và bên mua sẽ thực hiện giao dịch trên một khối lượng tài sản cơ sở nhất định theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Lợi ích của hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư bởi các lợi ích nổi bật như:

Sự dễ dàng, thuận tiện khi giao dịch

Hoạt động giao dịch hợp đồng tương lai diễn ra hoàn toàn tương tự hoạt động giao dịch chứng khoán. Khi dự đoán giá thị trường có xu hướng tăng, nhà đầu tư sẽ đặt lệnh mở vị thế mua. Nếu dự đoán đúng, bạn sẽ thu về lợi nhuận. Ngược lại, nếu dự đoán giá thị trường có xu hướng giảm, việc đặt lệnh mở vị thế bán sẽ giúp nhà đầu tư kiếm lời.

Tỷ lệ đòn bẩy tài chính cao

Việc ký quỹ chỉ chiếm một phần giá trị hợp đồng tương lai, trong khi nếu dự đoán đúng xu hướng giá cả thị trường có thể mang lại cho nhà đầu tư một khoản lợi nhuận lớn, thậm chí lớn hơn so với việc đầu tư chứng khoán. Tuy nhiên, tỷ lệ đòn bẩy cao luôn tác động 2 mặt. Nó có thể mang lại rủi ro nếu xu hướng thị trường đi ngược lại với dự đoán ban đầu.

Hoạt động giao dịch diễn ra liên tục trong ngày

Ở thị trường giao dịch cổ phiếu, nhà đầu tư thường mất một khoảng thời gian để chờ cổ phiếu về tài khoản mới có thể thực hiện hoạt động bán. Trong khi đó, giao dịch hợp đồng tương lai có thể diễn ra liên tục thông qua việc đóng/mở vị thế linh hoạt. Điều này giúp bạn kiếm được lợi nhuận trong mọi biến động của thị trường.

Kiếm được lợi nhuận khi thị trường giảm điểm

Khi thị trường cổ phiếu giảm điểm, nhà đầu tư gần như không thể kiếm được lợi nhuận. Nhưng trong thị trường hợp đồng tương lai, điều này hoàn toàn có thể xảy ra. Một khi có xu hướng giảm điểm, nhà đầu tư chỉ cần lựa chọn vị thế bán. Khi giá giảm đúng như dự đoán, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận thông qua việc giao dịch hợp đồng.

So sánh sự khác nhau của hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai

Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai có những điểm giống và khác nhau như sau:

Hy vọng rằng qua những thông tin bổ ích mà ZaloPay cung cấp, các bạn đã có cái nhìn rõ hơn về khái niệm hợp đồng tương lai. Đây là loại hình giao dịch đầy hứa hẹn mà các nhà đầu tư có thể tìm hiểu và tham gia.