IPO là gì? Điều kiện IPO trên sàn, cách mua cổ phiếu IPO để sinh lời

IPO là từ viết tắt của từ Initial Public Offering, có nghĩa là “Phát hành lần đầu ra công chúng”. Đây là thuật ngữ được sử dụng trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, dùng để chỉ việc mở bán cổ phiếu công khai, rộng rãi lần đầu lên sàn của các công ty.

Khi đó, doanh nghiệp sẽ huy động vốn lần đầu tiên từ công chúng bằng hình thức phát hành cổ phiếu (hoặc chứng quyền) và niêm yết trên sàn chứng khoán. Khi IPO hoàn tất, doanh nghiệp chào bán cổ phiếu IPO và trở thành công ty cổ phần, có vốn đóng góp từ công chúng. Hiện nay, có hai hình thức phát hành phổ biến khi IPO là chứng quyền và cổ phiếu.

>> Xem thêm: Cổ tức là gì? Nên nhận cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu? 

IPO là công cụ phát triển kinh doanh hiệu quả được nhiều công ty sử dụng. Vậy doanh nghiệp sẽ được từ IPO? Việc phát hành cổ phiếu IPO có một số mục đích và ý nghĩa như sau:

• Huy động vốn: Doanh nghiệp muốn mở rộng phạm vi hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ cần một nguồn vốn rất lớn. Vì vậy, sự kiện phát hành cổ phiếu IPO là một phương án hiệu quả để gia tăng nguồn vốn đầu tư. Từ đó, doanh nghiệp có thể dựa vào nguồn vốn đó để tăng trưởng phát triển mạnh mẽ hơn và là cơ hội đầu tư sinh lợi hấp dẫn cho các nhà đầu tư.
• Nâng cao hiệu quả hỏa động: Khi đã niêm yết cổ phiếu IPO, công ty phải tuân thủ theo các quy định và tiêu chuẩn về chất lượng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng có động lực tăng trưởng để thúc đẩy giá cổ phiếu, thu hút các nhà đầu tư. Phát hành cổ phiếu IPO mang lại giá trị thực tiễn hơn so với phát hành trái phiếu.
• Quảng bá hình ảnh thương hiệu: Tiến hành IPO sẽ giúp tăng uy tín và danh tiếng của doanh nghiệp nhờ việc công bố báo cáo tài chính minh bạch. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ khẳng định được nguồn lực và vị thế trên sàn chứng khoán so với đối thủ cùng ngành.
• Tạo điều kiện sáp nhập: IPO là tiền đề để tiến hành các thương vụ mua lại hay sáp nhập giữa các doanh nghiệp lớn và các doanh nghiệp nhỏ lẻ.
• Tạo sự gắn kết giữa doanh nghiệp và người lao động: Đây cũng là cơ hội cho các nhân viên trong doanh nghiệp có thể sở hữu cổ phiếu và trở thành cổ đông của công ty. Qua đó, tạo sự gắn kết giữa doanh nghiệp và người lao động.

Tuy nhiên, IPO cũng tiềm ẩn một số rủi ro cho doanh nghiệp, điển hình như: chi phí phát hành cao, yêu cầu trách nhiệm pháp lý và phải chịu ảnh hưởng của sự biến động trong thị trường chứng khoán. Đồng thời, quyền kiểm soát doanh nghiệp cũng sẽ bị phân tán đáng kể.

>> Xem thêm: Các thuật ngữ chứng khoán mà nhà đầu tư mới cần phải nắm 

Hoạt động IPO sẽ được quản lý bởi Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX). Doanh nghiệp khi tiến hành IPO theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Luật Chứng khoán Việt Nam 2019, doanh nghiệp muốn tiến hành IPO cần đảm bảo 9 điều kiện sau:

• Vốn điều lệ: Vốn điều lệ tại thời điểm IPO phải đạt trên 30 tỷ đồng.
• Kết quả hoạt động kinh doanh: Không lỗ lũy kế và có lợi nhuận trong 2 năm liên tục trước khi IPO.
• Tỷ lệ cổ phiếu có quyền biểu quyết: “Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn”.
• Tư vấn hồ sơ: Có công ty chứng khoán tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp khi IPO.
• Phương án hoạt động: Phương án phát hành cổ phiếu IPO phải được Đại học đồng cổ đông thông qua.
• Cam kết của cổ đông lớn nhất: Phải đảm bảo giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành.
• Yêu cầu về pháp lý: Doanh nghiệp không bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án.
• Cam kết: Thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán.
• Tài khoản: Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.

>> Xem thêm: Đòn bẩy tài chính là gì? Vai trò của đòn bẩy tài chính trong chứng khoán và cách tính 

Sau khi đã đạt đủ 9 điều kiện trên, doanh nghiệp có thể tiến hành IPO theo các bước như sau:

• Bước 1: Họp và cân nhắc ý kiến từ Đại hội Cổ đông, kèm theo bản kế hoạch cụ thể về mục tiêu IPO, số lượng và loại chứng khoán muốn phát hành, cũng như kế hoạch phân phối số vốn huy động.
• Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ và tài liệu, bao gồm: giấy đăng ký IPO, bản cáo bạch, Quyết định của Đại hội Cổ đông đã được phê duyệt, điều lệ của doanh nghiệp,...
• Bước 3: Định giá cổ phiếu IPO: Cần phối hợp với nhiều chuyên gia tư vấn để đưa ra mức giá hợp lý.
• Bước 4: Nộp hồ sơ lên Ủy ban chứng khoán và chờ kết quả.
• Bước 5: Thông báo với công chứng trên các phương tiện thông tin đại chúng về đợt IPO sắp triển khai.
• Bước 6: Báo cáo kết quả thực hiện IPO để gửi cho Ủy ban chứng khoán nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp.

Các doanh nghiệp khi tiến hành kế hoạch IPO lên sàn chứng khoán sẽ thông báo đến các phương tiện truyền thông đại chúng. Nhà đầu tư có thể theo dõi trên trang chủ của doanh nghiệp hay các trang thông tin, báo chí, diễn đàn chính thống về tài chính.

Sau khi nắm được các thông tin chính xác về việc IPO của doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể tiến hành mua cổ phiếu IPO thông qua hình thức đăng ký trực tuyến trên website chính thức của công ty phát hành.

>> Xem thêm: Giờ giao dịch chứng khoán: chi tiết thời gian các phiên giao dịch 

Nghiên cứu khách quan

Trước khi rót vốn đầu tư vào các cổ phiếu IPO, nhà đầu tư cần tìm hiểu tất cả các thông tin liên quan về tình hình tài chính, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cần nghiên cứu và phân tích báo cáo tài chính, bản báo cáo bạch một cách khách quan vì những thông tin này có thể sẽ được làm “bóng bẩy” hơn so với tình hình tài chính thực tế của doanh nghiệp.

Chọn các doanh nghiệp và công ty tư vấn chất lượng

Có nhiều trường hợp doanh nghiệp niêm yết lên sàn chứng khoán với mục đích tiêu cực trục lợi từ nhà đầu tư. Họ sẽ dùng truyền thông để hô hào đẩy giá cổ phiếu lên cao và bán tháo để “chốt lời”. Do đó, nhà đầu tư cần tỉnh táo và lựa chọn những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh minh bạch, rõ ràng trong dài hạn.

Hiện nay, với số lượng nhà đầu tư mới bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán ngày càng cao tại Việt Nam dẫn đến tình trạng xuất hiện nhiều môi giới chứng khoán (broker) thiếu kiến thức, kĩ năng về đầu tư tài chính. Nhà đầu tư cần lựa chọn người môi giới chất lượng, uy tín để đồng hành trong quá trình đầu tư.

Xem thêm: Những cuốn sách về đầu tư tài chính giúp sinh lời hiệu quả

Kiên nhẫn và cố gắng chờ đợi

Đầu tư cổ phiếu hay bất cứ hình thức đầu tư nào cũng đều là sự kỳ vọng tăng trưởng trong tương lai. Khi đã tìm hiểu và lựa chọn được mã cổ phiếu cơ bản tốt với mức giá phù hợp, nhà đầu tư cần có sự kiên nhẫn chờ đợi để đạt được tỷ suất sinh lời như kỳ vọng. 

Đầu tư dài hạn luôn là trường phái được các chuyên gia tài chính áp dụng và thành công với nhiều cái tên tỷ phú đô la nổi tiếng như Warren Buffett, Benjamin Graham, Ray Dalio,...

Luôn cẩn trọng khi đưa ra quyết định đầu tư

Cổ phiếu IPO được phát hành bởi những doanh nghiệp lần đầu niêm yết trên sàn chứng khoán. Đây cũng là lý do nhà đầu tư nên cẩn trọng quyết định đầu tư, cần lựa chọn doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh rõ ràng và minh bạch về tài chính.

>> Xem thêm: Nên lướt sóng ngắn hạn hay đầu tư chứng khoán dài hạn? 

Tài khoản chứng khoán giúp bạn bắt đầu hành trình đầu tư một cách đơn giản và an toàn. Trực tiếp sở hữu cổ phiếu của công ty bạn yêu thích từ số vốn nhỏ (chỉ từ 01 cổ phiếu). Tài khoản chứng khoán là sản phẩm của Công ty Chứng khoán DNSE được tích hợp trên nền tảng ứng dụng Zalopay với mục tiêu bình dân hóa các sản phẩm đầu tư chứng khoán, giúp tất cả mọi người đều có thể dễ dàng tiếp cận hình thức đầu tư này.

Dưới đây là các bước chi tiết để để bạn mở tài khoản:

• Bước 1: Tải Zalopay về điện thoại. Truy cập ứng dụng, chọn biểu tượng “Tất cả”.
• Bước 2: Chọn biểu tượng “Chứng khoán”.
• Bước 3: Tại màn hình chính của TK chứng khoán, chọn “Đăng ký tài khoản".

• Bước 4: Kiểm tra và bổ sung thông tin chi tiết, bấm “Tiếp tục”.
• Bước 5: Nhập mã PIN Zalopay hoặc xác thực bằng sinh trắc học (Touch ID/ Face ID).
• Bước 6: Hoàn thành đăng ký và chờ kết quả.

Ngoài ra, bạn cũng có thể xem hướng dẫn chi tiết cách mua và bán chứng khoán trên Zalopay TẠI ĐÂY.

Bài viết trên Zalopay đã giúp bạn hiểu được IPO là gì? Cổ phiếu IPO là gì? Có nên mua cổ phiếu IPO? Hy vọng những thông tin hữu ích trên sẽ là hành trang giúp nhà đầu tư thành công trên con đường phát triển tài chính cá nhân.