Tín phiếu là gì? Những thông tin cần biết về tín phiếu

Tổng quan về tín phiếu

Tín phiếu là gì?

Tín phiếu (Treasury Bills hay T-Bills) là một chứng chỉ vay nợ ngắn hạn được phát hành bởi Chính phủ hoặc Ngân hàng Nhà nước nhằm mục đích huy động vốn. Tín phiếu xác nhận quyền chủ nợ và quyền được hưởng lợi tức của người sở hữu nó, đồng thời cũng xác nhận nghĩa vụ tương ứng của chủ thể phát hành tín phiếu.

Nói một cách dễ hiểu, khi bạn sở hữu tín phiếu của một đơn vị nghĩa là đơn vị đó đang nợ bạn. Bạn sẽ được hưởng quyền lợi của chủ nợ và đơn vị đó phải thực hiện nghĩa vụ với chủ nợ của mình (gồm trả lợi tức và các nghĩa vụ liên quan). 

Thời hạn của tín phiếu thường dưới 1 năm, ngắn hơn so với trái phiếu và cổ phiếu. Chính thời gian đáo hạn ngắn dẫn đến tín phiếu có biên độ giao động tương đối thấp, điều này đồng nghĩa với việc nhà đầu tư ít gặp rủi ro khi đầu tư vào tín phiếu.

Phân loại Tín phiếu

Hiện nay trên thị trường có hai loại tín phiếu là Tín phiếu kho bạc và Tín phiếu ngân hàng Nhà nước. Chúng mang những đặc điểm và tính chất khác nhau.

Tín phiếu kho bạc

Tín phiếu kho bạc là loại tín phiếu được phát hành bởi kho bạc Nhà nước. Đây được xem như một công cụ vay nợ ngắn hạn của Chính phủ nhằm bù đắp những tổn thất hoặc thiếu hụt trong ngân sách nhà nước, đồng thời tạo động lực để thúc đẩy thị trường tài chính phát triển.

Tín phiếu kho bạc mang những đặc điểm chính như sau:

• Là một loại chứng khoán chiết khấu: Tín phiếu sẽ được bán cho nhà đầu tư với mức giá thấp hơn mệnh giá của nó. Sau khi hết thời hạn cơ quan phát hành sẽ chuộc lại tín phiếu bằng đúng mệnh giá. Như vậy cơ quan phát hành không tiến hành hoạt động trả lãi mà phần chênh lệch giữa giá mua và giá hoàn lại chính là lãi mà nhà đầu tư được hưởng.
• Tín phiếu kho bạc được phát hành theo từng lô với hình thức mua thường là đấu giá. Đối tượng mua chủ yếu là các ngân hàng, công ty hoặc doanh nghiệp tài chính.
• Tín phiếu kho bạc là công cụ có độ rủi ro thấp nhất trên thị trường tài chính vì đơn vị phát hành là kho bạc Nhà nước, do đó việc mất khả năng thanh toán khoản nợ là điều gần như không thể xảy ra.
• Mức lợi nhuận do tín phiếu đem lại thường thấp hơn so với các công cụ tài chính khác như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ,...
• Tín phiếu có tính thanh khoản cao nhất trong các công cụ tài chính do được mua bán nhiều nhất trên thị trường tiền tệ.
• Tín phiếu kho bạc được Chính phủ sử dụng như một công cụ điều tiết chính sách tiền tệ của nước mình.

Tín phiếu ngân hàng Nhà nước

Đây là loại tín phiếu do ngân hàng Nhà nước phát hành nhằm mục đích hút tiền về để thắt chặt chính sách tiền tệ. Tín phiếu ngân hàng Nhà nước mang những đặc điểm sau:

• Tín phiếu ngân hàng Nhà nước được phát hành nhằm phục vụ cho các tổ chức tín dụng hiện đang hoạt động trong lãnh thổ Việt Nam, có pháp lý rõ ràng, có khả năng thanh toán bằng Việt Nam đồng (VNĐ).
• Mệnh giá của tín phiếu ngân hàng Nhà nước là 100.000 đồng hoặc là bội số của 100.000 đồng. Kỳ hạn của nó không được vượt quá 364 ngày và được phát hành theo hình thức ghi sổ.
• Mức lãi suất do ngân hàng Nhà nước quyết định như phải phù hợp với 2 yếu tố là: tình hình giá đồng tiền hiện tại và mục tiêu điều chỉnh chính sách tiền tệ ở từng giai đoạn, thời kỳ khác nhau.
• Việc mua, bán, chuyển nhượng, vay, mượn, cầm cố tín phiếu ngân hàng Nhà nước phải được thực hiện dưới thỏa thuận rõ ràng và các điều khoản ràng buộc, trong đó cần nêu rõ thời hạn vay, mức lãi suất, thời điểm trả nợ,...

Mục đích phát hành tín phiếu

Tín phiếu được phát hành nhằm các mục đích sau:

• Thắt chặt chính sách tiền tệ, thực hiện điều hòa và luân chuyển đồng tiền trên thị trường bằng cách tối giản lượng tiền lưu thông.
• Góp phần hạn chế tình trạng lạm phát tăng cao quá mức gây ảnh hưởng đến nền kinh tế chung.
• Kích thích hoạt động và thúc đẩy kinh tế của các tổ chức, doanh nghiệp tài chính từ đó tạo ra nguồn lợi nhuận.
• Chính sách tiền tệ được cải thiện, các quy định cũng trở nên dễ dàng hơn.

Quy định của Pháp luật về đối tượng phát hành, đối tượng mua, mệnh giá.

Theo Thông tư 01/2021/TT-NHNN, Chính phủ quy định về đối tượng phát hành, đối tượng mua và mệnh giá của tín phiếu như sau:

Đối tượng phát hành

Đối tượng phát hành tín phiếu là các tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Việc phát hành tín phiếu được thực hiện theo giấy phép thành lập và hoạt động của các tổ chức/chi nhánh này. Cụ thể gồm:

• Ngân hàng thương mại
• Ngân hàng hợp tác xã
• Chi nhánh ngân hàng nước ngoài
• Công ty tài chính cho thuê tài chính

Đối tượng mua

Đối tượng mua tín phiếu gồm:

• Các tổ chức (bao gồm cả tổ chức tín dụng hay chi nhánh ngân hàng nước ngoài).
• Cá nhân Việt Nam.
• Cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài.

Mệnh giá

• Tín phiếu có mệnh giá 100.000 đồng hoặc bội số của 100.000 đồng.
• Mệnh giá tín phiếu được phát hành theo dạng chứng chỉ được in sẵn hoặc theo thỏa thuận với người mua.

Ưu điểm và hạn chế của tín phiếu

Nhà đầu tư có thể cân nhắc giữa những ưu điểm và nhược điểm sau của tín phiếu để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

Công thức xác định giá bán tín phiếu

Giá bán của 1 tín phiếu khi phát hành lần đầu hoặc phát hành bổ sung được tính theo công thức sau:

Trong đó:

• G: Giá bán 1 tín phiếu (làm tròn về đơn vị đồng)
• MG: Mệnh giá của tín phiếu
• Lt: Lãi suất cho chủ tín phiếu (%/365)
• n: Số ngày thực tế tính từ thời điểm thanh toán tiền mua đến ngày tín phiếu đáo hạn.

So sánh tín phiếu kho bạc và tín phiếu ngân hàng nhà nước

Bên cạnh việc thắc mắc tín phiếu là gì, nhiều nhà đầu tư còn hay nhầm lẫn giữa tín phiếu kho bạc và tín phiếu ngân hàng Nhà nước. Bảng so sánh sau sẽ giúp bạn phân biệt rõ hơn hai khái niệm này.

Hy vọng rằng, những thông tin hữu mà ZaloPay cung cấp đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về tín phiếu là gì? Tín phiếu có những quy định nào? Đây là hình thức đầu tư tuy không mang lại nguồn lợi nhuận quá hấp dẫn nhưng lại đảm bảo độ an toàn cao, rất đáng để nhà đầu tư cân nhắc lựa chọn trong bối cảnh thị trường chứng khoán đầy biến động và lao dốc như hiện nay.