Margin là gì? Cách sử dụng giao dịch ký quỹ Margin vào đầu tư chứng khoán

Margin trong chứng khoán là gì?

Margin (tên tiếng Việt: Giao dịch ký quỹ) là cách mà nhà đầu tư sử dụng tiền vay được vay từ công ty chứng khoán để làm đòn bẩy tài chính trong đầu tư. Người đâu từ sẽ sử dụng chính sản phẩm chứng khoản vừa mới được và các chứng khoán được phép ký quỹ khác của khách hàng để làm tài sản thế chấp (đảm bảo) cho khoản vay trên.
Vay margin là gì? Là nhà đầu tư vay tiền của Công ty Chứng khoán với một tỷ lệ ký quỹ nhất định.
Xem thêm: Tổng hợp các kênh đầu tư tài chính hiệu quả

Các thuật ngữ cần nắm rõ liên quan đến Margin

Full Margin

Full Margin là trạng thái nhà đầu tư sẽ sử dụng tối đa tỷ lệ ký quỹ để mua mã cổ phiếu mình mong muốn. Theo quy định của Ủy ban Chứng khoán Việt Nam, tỷ lệ cho vay Margin tại các công ty chứng khoán tối đa là 1:2. Tuy nhiên, để đề phòng cháy tài khoản khi vay ở mức Full Margin, nhà đầu tư cần theo dõi liên  tục các biến động trên thị trường và cắt lỗ kịp thời nếu có rủi ro.
Ví dụ:
Có một mã cổ phiếu A được đánh giá là có tiềm năng tăng trưởng tốt trong thời gian tới. Bạn có 20.000.000 đồng để mua 1.000 cổ phiếu A đó. Nhưng với mong muốn có thể sinh lời nhiều hơn, bạn quyết định vay Margin của công ty chứng khoán với tỉ lệ 1:2. Có nghĩa là, bạn sẽ vay Công ty Chứng khoán thêm 20.000.000 đồng nữa để mua thêm 1.000 cổ phiếu A nữa.

Call Margin 

Call Margin (lệnh gọi ký quỹ) là công ty chứng khoán gọi đến và yêu cầu khách hàng nộp tiền hoặc tăng số lượng chứng khoán thế chấp để giữ tỷ lệ vay margin ở mức an toàn. Call Margin sẽ xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ giảm dưới ngưỡng an toàn cho phép hoặc Giá trị thực/Tổng giá trị chứng khoán thấp hơn tỷ lệ ký quỹ quy định.
Ví dụ:
Có một Công ty Chứng khoán đưa ra tỷ lệ Margin (ký quỹ) duy trì 40%. Nhà đầu tư đang có 20.000.000 đồng và vay thêm từ margin từ Công ty Chứng khoán 10.000.000 để mua cổ phiếu A. Tài sản đảm bảo cho khoản vay trên là khối lượng cổ phiếu A.
Giả sử, cổ phiếu A bị giảm mất 45% so với giá trị mua vào, nhà đầu tư sẽ lỗ 9.000.000 đồng khi KHÔNG “margin”. 
Tuy nhiên, nếu như sử dụng “margin” với sức mua là 30.000.000 đồng thì giá trị chứng khoán ngay tại thời điểm đó chỉ còn 16.500.000 đồng, điều đó có nghĩa là nhà đầu tư sẽ lỗ 13.500.000 đồng. Lúc này, trừ đi phần vay từ margin của Công ty Chứng khoán 10.000.000 đồng, nhà đầu tư chỉ còn 6.500.000 đồng so với ban đầu có 30.000.000 đồng.
Tỉ lệ tài sản ròng/giá trị chứng khoán ngay thời điểm thua lỗ = 6.500.000/16.500.000 = 39%. Tỉ lệ này thấp hơn tỉ lệ ký quỹ 40% cần phải duy trì nên Công ty Chứng khóa sẽ “Call Margin” đến nhà đầu tư.

Hạn mức Margin (Margin level)

Margin level là tỷ lệ phần trăm (%) dựa trên số lượng vốn của nhà đầu tư so với số tiền ký quỹ đã sử dụng. Hạn mức này là giá trị tối đa mà khách hàng có thể thực hiện vay từ công ty chứng khoán.

Điều kiện để thực hiện các giao dịch chứng khoán ký quỹ

Các công ty chứng khoán sẽ được cho các nhà đầu tư vay vốn để tham gia thị trường, nhưng phải đảm bảo các điều kiện cụ thể. 

• Đảm bảo tỷ lệ ký quỹ ban đầu và tỷ lệ ký quỹ duy trì theo hợp đồng đã ký với công ty chứng khoán.
• Trường hợp công ty chứng khoán không còn đủ điều kiện để cung cấp dịch vụ cho khách hàng vay tiền cần dừng ngay việc ký mới, gia hạn hợp đồng và báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong vòng 48 giờ thông qua văn bản.
• Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có nghĩa vụ ban hành hướng dẫn hoạt động ký quỹ và có quyền tạm ngưng các giao dịch ký quỹ tại công ty chứng khoán nhằm ổn định thị trường.
   

Minh họa tỷ lệ Margin của các công ty chứng khoán hiện nay

Tỷ lệ Margin là gì?

Tỷ lệ margin (hay tỷ lệ ký quỹ) là tỷ lệ cho vay tối đa của công ty chứng khoán đối với các nhà đầu tư dựa trên giá trị tài sản ròng.

Công thức tính tỷ lệ ký quỹ Margin 

M = (V – L)/V = Tài sản ròng của nhà đầu tư/Tổng giá trị chứng khoán

Trong đó:

• M: Tỷ lệ margin/tỷ lệ ký quỹ.
• V: Tổng giá trị chứng khoán được mua theo giá thị trường.
• L: Tổng giá trị khoản vay bao gồm gốc và lãi.

Ví dụ minh họa
Nhà đầu tư có 2 tỷ nhưng vẫn thể đầu tư tới 4 tỷ, khi đó tỷ lệ cho vay ký quỹ sẽ là 1:2. Ngoài ra, một số công ty lách luật có thể cho vay với tỷ lệ 1:3 hay 1:4.

Margin tác động đến nhà đầu tư chứng khoán như thế nào?

Khi giá cổ phiếu tăng, nhà đầu tư sẽ được gia tăng lợi nhuận hay giá trị tài sản ròng. Xu hướng này kéo theo việc mua thêm nhiều cổ phiếu để tiếp tục gia tăng lợi nhuận.

Khi giá cổ phiếu giảm, giá trị tài sản ròng cũng sẽ giảm theo tỷ lệ đòn bẩy. Nếu nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ Margin là 1:1 thì sẽ lỗ một lượng tương ứng. Tuy nhiên nếu áp dụng Full margin (1:2) thì nhà đầu tư sẽ lỗ gấp 2 lần.

Khi nào nhà đầu tư nên sử dụng Margin?

Margin mang đến cơ hội lớn cho nhà đầu tư, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Người chơi chỉ nên sử dụng công cụ Margin khi thỏa mãn được các yêu cầu sau:

• Đã có kinh nghiệm, nắm rõ phân tích kỹ thuật chứng khoán như cách đọc biểu đồ, nguyên tắc phân tích kỹ thuật cũng như hiểu về cơ chế và xu hướng tác động của thị trường. 
• Khi thị trường có những dấu hiệu tăng trưởng ổn định, rõ ràng. 
• Nhà đầu tư có thiên hướng giao dịch ngắn hạn. Bởi việc sử dụng Margin trong dài hạn sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro mà hiệu quả lại không cao. 
• Sản phẩm đầu tư là cổ phiếu Bluechip có tính thanh khoản cao nhưng vẫn đảm bảo lợi nhuận không quá thấp và tăng trưởng ổn định.

Những lưu ý khi sử dụng Margin trong đầu tư chứng khoán

Dưới đây là lưu ý giúp nhà đầu tư nâng cao hiệu quả khi sử dụng công cụ Margin:

• Sử dụng Margin với tỷ lệ đòn bẩy là 1:0.5 hoặc 1:1 sẽ tối ưu nhất. Việc kiểm soát tỷ lệ đòn bẩy sẽ giúp nhà đầu tư thu lợi nhuận 1 cách chắc chắn, giảm tỷ lệ rủi ro thua lỗ lớn. 
• Không nên sử dụng quá 1% số tiền trong tài khoản để thực hiện 1 giao dịch ký quỹ. Quy tắc này nhằm hạn chế rủi ro tài chính từ những biến động khó kiểm soát từ thị trường.
• Sử dụng Margin vào loại hình cổ phiếu có tính thanh khoản tốt và trong các giao dịch ngắn hạn. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư nhanh chóng thoát khỏi các khoản thua lỗ do không bán được cổ phiếu hay khi có dấu hiệu giảm giá. 
• Sử dụng Margin chứng khoán khi nhà đầu tư mua được cổ phiếu với mức giá rẻ. Lúc này, thị trường đang trong chu kỳ đi lên, từ đó tạo ra những dấu hiệu tốt rõ ràng.

Việc sử dụng margin có thể giúp nhà đầu tư mở rộng vị thế và nâng cao hiệu suất đầu tư. Tuy nhiên, đây cũng là một con dao hai lưỡi. Margin không dành cho nhà đầu tư mới tham gia thị trường. Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng Margin khi đã nắm rõ các nguyên tắc phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật, hiểu cơ chế và xu hướng của thị trường.

Sử dụng Margin trong đầu tư chứng khoán sẽ mang lại nhiều cơ hội sinh lời cao, nhưng bạn cũng cần cẩn trọng vì sẽ có những rủi ro đang tiềm ẩn. Hy vọng những chia sẻ trên đây của ZaloPay về Margin là gì và những kiến thức xoay quanh Margin sẽ giúp bạn đọc quyết định khi nào sử dụng Margin phù hợp.